Gần đây, báo chí cập nhật nhiều về việc phụ nữ Việt Nam lấy chồng Hàn Quốc và phát sinh nhiều vấn đề ngoài mong đợi của mọi người, và thậm chí là có cả những việc đau lòng đã xảy ra. Là người từng sống tại Hàn Quốc, từng tiếp xúc và xử lý những vụ việc như vậy, tôi xin được đưa ra một số thông tin tham khảo, giúp cho các bạn trẻ Việt Nam khi lấy chồng Hàn Quốc cần phải lưu ý, cũng như cho tất cả người Việt Nam chúng ta có một cái nhìn tổng thể và chính xác, toàn diện về sự việc này.
Tôi biết sẽ mất lòng nhiều người, tôi cũng rất khó khăn mới có thể nói ra được những điều này, nhưng quả thật, sẽ không thể không nói một cách chính xác về thực trạng hiện nay để từ đó giúp các bạn có ý định lấy chồng Hàn Quốc có một cái nhìn chuẩn xác trước khi đi đến quyết định cho mình.
Thạch Thị Hồng Ngọc, cô dâu bị chồng người Hàn Quốc đánh chết. Ảnh do gia đình cung cấp. |
Ngày 11/8, báo chí Hàn Quốc đưa tin số cô dâu Việt Nam tại Hàn Quốc vượt qua Trung Quốc và giữ số lớn trong số các nước người Hàn Quốc kết hôn với tỷ lệ là 27,2% với con số là 32.311 người. Có nghĩa là 4 cặp hôn nhân có yếu tố nước ngoài thì có một người Việt Nam. Việc phụ nữ Việt Nam kết hôn với người Hàn Quốc không phải là mới, từ những thập niên 90 đã có khá nhiều gia đình như vậy và vấn đề chỉ phát sinh khi ồ ạt các cô dâu Việt Nam sang Hàn Quốc.
Về tổng thể, Hàn Quốc tuy là một đất nước tiên tiến, nhưng về văn hóa gia đình, họ lại là một xã hội mang đậm chất truyền thống và rất đặc trưng Hàn Quốc. Cùng nền văn hóa Á Đông và nhiều điểm tương đồng trong tư duy, khiến rất nhiều đàn ông Hàn Quốc tìm đến Việt Nam vì họ cho rằng phụ nữ Việt Nam "dễ bảo" hơn so với phụ nữ Trung Quốc vốn có tư tưởng bình đẳng giới rất rõ ràng.
Tuy nhiên, sẽ là một sai lầm lớn nếu chỉ dựa vào những yếu tố ban đầu đó, trong thực tế, sự khác biệt là rất lớn và cần phải nỗ lực nhiều để có thể vượt qua. Những người Hàn Quốc đã sống ở Việt Nam đều cho rằng văn hóa gia đình Việt Nam phát triển quá nhanh và có chiều hướng Âu hóa nhiều hơn Hàn Quốc, cũng có nghĩa là người Hàn Quốc còn giữ rất nhiều yếu tố truyền thống trong quan hệ chồng vợ, quan hệ cha con và anh em với nhau, và như vậy cô dâu Việt Nam sẽ gặp nhiều khó khăn trong quan hệ gia đình khi sinh hoạt tại Hàn Quốc.
Trong gia đình, người Hàn Quốc chặt chẽ, trên dưới phân cấp rõ ràng, tôn trọng lễ giáo và thậm chí ít nhiều vẫn còn nét mà ta cho rằng phong kiến. Chỉ một ví dụ đơn giản là phụ nữ Hàn Quốc sáng phải dậy từ sáng sớm để nấu cơm sáng cho chồng đi làm, trong khi Việt Nam, rất nhiều người chọn cách ăn sáng ở bên ngoài. Những phụ nữ nước ngoài không thích ứng được điều này, rất khó tồn tại ở Hàn Quốc với tư cách là người vợ tốt.
Hoặc một ví dụ đơn giản, đó là không biết cách chào hỏi gia đình nhà chồng thế nào cho đúng kiểu Hàn Quốc khi vào nhà cũng đã là một vấn đề lớn hơn chúng ta tưởng, vì người Hàn Quốc rất trọng lễ nghĩa, trong con mắt họ, con dâu vào nhà nhưng nói không ra lời, chào hỏi cũng không biết cách chào, nấu cơm kiểu Hàn Quốc cũng không biết thì làm sao có thể làm vợ tốt.
Sáng ngày 17/8, báo chí Hàn Quốc đưa tin một cô dâu chống cằm nhìn bố chồng và bị đuổi khỏi nhà cũng là một ví dụ rất cụ thể. Về cách nhìn nhận, người Hàn Quốc luôn chú trọng ấn tượng ban đầu vì vậy hình ảnh ban đầu nếu không đẹp, sẽ rất có ít cơ hội sửa chữa trong định kiến của họ.
Bản thân tôi cũng từng chứng kiến và giúp đỡ xử lý không ít những vụ việc như vậy trong thời gian tôi ở Hàn Quốc. Nên nhớ, văn hóa gia đình Hàn Quốc mang nặng tính nho giáo truyền thống, nghiêm ngặt thậm chí nghiêm khắc, trọng lễ nghĩa, kỷ luật, người Hàn Quốc luôn tự hào và cho rằng dân tộc mình là dân tộc "thuần nhất" và "là đất nước của lễ nghĩa phương Đông".
Không chỉ trong gia đình, xã hội Hàn Quốc là xã hội không dễ cho người nước ngoài hòa nhập như chúng ta tưởng. Tôi từng chứng kiến cảnh những người Hàn Quốc trong tàu điện đứng dậy bỏ đi khi một người da đen đến ngồi bên cạnh họ. Cách đâu không lâu, một vị giáo sư người Ấn Độ đã phải khởi kiện vì bị người khác phân biệt đối xử tại nơi làm việc. Hàn Quốc là đất nước có thể duy nhất trên thế giới mà người Trung Quốc tồn tại ít hoặc khó tồn tại, ở Hàn Quốc, không có khái niệm khu vực dành cho người nước ngoài hoặc một tập thể cộng đồng người nước ngoài hòa nhập dễ dàng như châu Âu.
Hãy thử tưởng tượng rất nhiều tập đoàn bán lẻ hàng đầu của thế giới đều thất bại khi tham gia vào thị trường Hàn Quốc, thương hiệu máy điện thoại Nokia, Motorola đều không thành công tại Hàn Quốc như ở Việt Nam, Trung Quốc hay trên thế giới, những thương hiệu hàng đầu trên thế giới đều rất khó để chen chân vào thị trường Hàn Quốc là vì sao? Một tập đoàn còn thế, huống hồ gì một cá thể, tuy so sánh khập khiễng nhưng để nói rằng hòa nhập vào cộng đồng người Hàn Quốc là có nhiều điều kiện để thực hiện nhưng không đơn giản, đặc biệt là hòa nhập vào một gia đình.
Tuy nhiên, đó chỉ là một phần nguyên nhân, một nguyên nhân không kém phần quan trọng nữa là việc kết hôn của những phụ nữ Việt Nam với người Hàn Quốc ngay từ ban đầu đều không phải xuất phát từ những yếu tố không tự nhiên. Mà yếu tố đầu tiên đó chính là thiếu thông tin về đối tượng.
Phụ nữ Việt Nam lấy chồng Hàn Quốc không phải là câu chuyện mới lạ. Bắt đầu từ những năm 1995, khi nhiều lao động Việt Nam sang Hàn Quốc cũng đã tìm hiểu và lập gia đình với những người Hàn Quốc. Rồi làn sóng đầu tư của Hàn Quốc vào Việt Nam và cũng nhiều người Hàn Quốc đã chọn Việt Nam làm quê hương thứ 2 của mình. Hai đối tượng này không thông qua môi giới. Vấn đề xuất hiện nhiều hơn gần đây đa số là do số lượng tăng đột biến và chủ yếu qua môi giới. Và chủ yếu, vấn đề xuất phát từ đây.
Có thể nói rằng nhiều đàn ông Hàn Quốc khi lấy vợ Việt Nam qua môi giới, không ít người trong số họ đều có khó khăn nhất định về kinh tế hoặc một lĩnh vực nào đó khiến họ không thể kết hôn với người trong nước. Có thể là khó khăn về tài chính, có thể là quá nhiều tuổi, có thể là tái hôn, có những vấn đề về tâm sinh lý, thể chất, việc làm, nhưng những thông tin này thì cô dâu Việt Nam có thể nói là không bao giờ biết chính xác nếu tìm hiểu qua môi giới. Sự chờ đợi giúp đỡ cha mẹ tại Việt Nam khi lấy chồng Hàn Quốc về vật chất là điều không nên chờ đợi nhiều, vì bởi vì chính bản thân họ cũng không phải là những đối tượng dư giả về kinh tế.
Hơn nữa, xã hội truyền thống Hàn Quốc đàn ông làm chủ đạo kinh tế trong gia đình, phụ nữ thường ở nhà trông coi việc nhà và vai trò của phụ nữ thấp hơn nhiều so với đàn ông, nhiều khi họ ít có quyền quyết định việc hệ trọng như ở Việt Nam. Điều đó cũng có nghĩa là họ không thể gửi tiền về giúp cha mẹ mình vì không đi làm và cũng không có quyền quyết định trong việc này. Rất nhiều bậc phụ huynh gả con cho người nước ngoài và chờ đợi được hỗ trợ về kinh tế nhưng họ hoàn toàn không biết gì về con rể tương lai của mình, rồi từ đó tạo thành một áp lực với cả cô dâu và chàng rể.
Lê Huy Khoa
Tác giả hiện là Hiệu trưởng trường Hàn ngữ Việt Hàn Kanata. Ông từng làm đại diện công ty xuất khẩu lao động Suleco tại Hàn Quốc, từng phụ trách lao động Việt Nam tại Đại Sứ quán Việt Nam tại Hàn Quốc. |