Điều này tác động xấu tới môi trường sinh thái, sinh quyển cũng như ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe của người dân sinh sống xung quanh các lò gạch.
Theo thống kê, hiện nay cả nước có khoảng hơn 9.000 xí nghiệp sản xuất gạch ngói. Các tỉnh thành đều đang tồn tại và duy trì mô hình sản xuất gạch ngói. Nhiều địa phương còn phát triển mạnh nghề này. Bình quân, mỗi năm các cơ sở sản xuất trên 110 triệu viên gạch ngói các loại, tiêu biểu là các tỉnh miền Đông Bắc Bộ, Trung Bộ, Tây Nguyên và một số tỉnh Tây Bắc…
Tuy nhiên, thực trạng đang diễn ra thường xuyên, đó là gạch ngói sản xuất theo quy trình công nghệ cũ, lạc hậu. Đa số các lò gạch đang được sử dụng đều là lò thủ công, chỉ dùng than đá và củi để đốt. Điều này gây nên khói, bụi làm ô nhiễm môi trường nặng nề.
Những lò gạch thủ công vẫn ngày đêm xả khói. Ảnh minh họa |
Hiện nay một số vùng nông thôn đang có tình trạng nông dân bán ruộng để các chủ lò khai thác đất làm gạch ngói. Việc làm này khiến cảnh quan môi trường bị phá vỡ.
Cả ngày lẫn đêm, khói bụi từ các lò gạch, sức nóng hầm hập tỏa ra không khí tạo nồng độ chất CO2 rất cao, đem theo mùi hăng, khét khó chịu. Hiện nay, ngoài khí thải từ khói đốt gây ô nhiễm môi trường, các lò gạch thường còn đổ tro hoặc gạch vụn ra đường gây bụi. Ngoài ra, xe chở làm vương vãi đất trên mặt đường đang là vấn đề gây bức xúc cho nhiều người dân. Ngoài việc phải chịu đựng bụi bẩn từ xe cộ cày phá đường sá, họ còn phải hứng trọn khói bụi từ các lò gạch đốt.
Những ống khói trông như đầu thuốc lá khổng lồ đua nhau nhả khói đen kín mịt bầu trời, mùi than bốc lên nồng nặc, không khí ngột ngạt, khó thở khiến nhiều người dân sinh sống xung quanh khu vực lò gạch không chỉ thường xuyên đau ốm, bệnh tật mà còn điêu đứng vì mùa màng thất thu.
Thực tế ở nhiều địa phương, việc duy trì sản xuất lò gạch thủ công đã biến hàng trăm ha đất nông nghiệp có hàm lượng chất đất tốt sang dạng hoang hóa. Bên cạnh đó, nhiều thửa lúa, nương ngô, nương khoai bị đốt vàng sạm. Để tránh hít phải khí than, người dân thường xuyên phải đeo khẩu trang, kể cả lúc ở trong nhà đóng kín cửa. Sức khỏe của bà con, trong đó chủ yếu là người già, trẻ em và phụ nữ bị ảnh hưởng. Nhiều người mắc các chứng bệnh tức ngực, đau đầu, ho khan, suy hô hấp thậm chí có người đã tử vong vì bị ung thư phổi.
Phần lớn những nơi sản xuất gạch đều là những xã thuần nông, vì vậy cuộc sống của người dân còn nhiều khó khăn, hầu hết dựa vào chăn nuôi và nguồn thu từ nghề phụ - trong đó có việc sản xuất gạch. Việc nhiều lò gạch thủ công mọc lên tại các địa phương cũng là điều dễ hiểu. Tuy nhiên, vấn đề nào đều có tính hai mặt. Theo tôi, đã đến lúc, chính quyền - các bộ ngành liên quan và người dân cần phải ngồi lại để đi đến một hướng đi chung, đó là phát triển kinh tế phải đi đôi với việc bảo vệ môi trường.
Từ ngày 27/2 đến 27/8, độc giả VnExpress có thể tham gia cuộc thi "Bảo vệ môi trường" dưới dạng bài viết, bài ảnh, video mô tả thực trạng môi trường ô nhiễm không khí, nước...; đề xuất các sáng kiến bảo vệ hoặc nâng cao chất lượng môi trường; các biện pháp ứng phó với biến đổi khí hậu. Với bài dự thi là ảnh, độc giả gửi tối thiểu là 5 bức và tối đa 10 bức. Các bức ảnh cần có chú thích rõ ràng, dễ hiểu, có chú thích về địa danh, bối cảnh chụp. Chiều ngang của ảnh là 480 px. Dung lượng mỗi ảnh không vượt quá 10 MB. Đối với bài dự thi là clip, video, thời lượng tối thiểu 90 giây, thời lượng tối đa 3 phút, dung lượng dưới 100 MB. Bài viết được thể hiện trên Word có độ dài không quá 1.500 từ, ảnh minh họa cho bài viết được gửi riêng, không “dán” vào Word và phải có chú thích rõ ràng cho ảnh. Xem thể lệ cuộc thi chi tiết tại đây. Gửi bài dự thi tại đây. |
Hoàng Thị Thảo