Căn hầm là nơi bảo vệ hàng nghìn người Anh trong chiến dịch oanh kích Blitz của Đức Quốc xã trong Thế chiến II. Tuy nhiên, sự tồn tại của hệ thống trú ẩn khổng lồ dưới lòng công viên Clapham Common ở phía nam London này vẫn là một bí mật đối với đa số người dân thành phố, mặc dù ngày nào họ cũng đi bộ trên nó.
Lối vào hầm trú gần Clapham Common.
Sở Giao thông London và Bảo tàng Giao thông London đang mở cửa cho công chúng tham quan hệ thống hầm trú này.
"Đường hầm được thiết kế từ những năm 1920, như là phiên bản ban đầu của hệ thống đường sắt Crossrail. Tuy nhiên, khi London bị oach kích, chính phủ đã yêu cầu đào sâu hơn", Phil Aish, đại diện sở Giao thông London cho biết. Crossrail là hệ thống đường sắt ngầm, sâu 40 m dưới lòng đất, với vốn đầu tư tới 20 tỷ USD, dự kiến hoàn thành vào năm 2018.
Được tạo thành từ 1.300 đường hầm, nơi trú ẩn như một ngôi làng nhỏ dưới mặt đất, đủ lớn để chứa 8.000 người.
"Hầm trú vốn dự định cho 12.000 người nhưng bộ Y tế giảm xuống còn 8.000 sau khi nghiên cứu và nhận ra không thể đưa ngần ấy người xuống những bậc thang nhỏ hẹp trong vòng một giờ", Aish nói.
Hầm trú khởi công xây dựng từ năm 1940, lúc Đức bắt đầu chiến dịch oanh kích, và mất 8 tháng để hoàn thành. 11 công nhân đã thiệt mạng trong lúc thi công đào hoàn toàn bằng tay.
Xây xong đã lâu nhưng phải đến năm 1944, căn hầm mới được đưa vào sử dụng, khi Đức bắt đầu bắn tên lửa V1 và V2 qua eo biển Manche (eo biển Anh) với tần suất 100 - 150 quả mỗi ngày, khiến 2.700 người thiệt mạng và 6.000 người bị thương.
Các đường hầm phân thành 16 khu riêng, dành cho những người không có hầm trú ẩn sẵn trong sân nhà.
Ở đây có nhà bếp, hai phòng y tế, 8 nhà vệ sinh, được dọn dẹp một tuần một lần. Chỗ ngủ là giường tầng.
Năm 1948, nơi đây mở cửa lần nữa để đón những người nhập cư từ Caribbean và ba năm sau đó, lại tiếp đón khách đến Lễ hội Anh. Lễ hội Anh là một triển lãm quốc gia tổ chức vào mùa hè năm 1951, diễn ra tại nhiều thành phố ở Anh. Chính phủ đương thời tổ chức lễ hội này nhằm thúc đẩy người Anh đóng góp hơn nữa vào nghệ thuật, khoa học, thiết kế công nghệ, kiến trúc và nghệ thuật, để khắc phục hậu quả chiến tranh.
Những dòng thông điệp viết trên tường do quân nhân, người nhập cư từ Caribbean trú ở đây năm 1948 và du khách dự Lễ hội Anh năm 1951 để lại.
Hồng Hạnh (Ảnh: Mirror pix)