Huyện Tiên Phước (Quảng Nam) nổi tiếng bởi những bức tường làm bằng đá và đất, rất vững chắc. Đến mùa, ong ruồi kéo về làm tổ trong hốc đá.
Anh Nguyễn Hồng Duyên (xã Tiên Mỹ) cho biết, tường đá được cha ông dựng từ xa xưa, làm ngõ đi lên xuống và tránh xói lở nương rẫy. Tường có nhiều kẽ hở, hốc sâu, thích hợp ong ruồi đến làm tổ và rất khó phát hiện.
Cứ độ tháng 4 đến 6 hàng năm, anh Duyên đến những ruộng lúa, ngô trổ bông quan sát ong đến lấy mật, sau đó nhìn hướng con ong đi để phát hiện nơi làm tổ. “Nếu không tinh mắt thì sẽ dễ bị nhầm dẫn đến bỏ qua tổ của chúng”, anh Duyên bày tỏ.
Tổ ong ruồi nằm sâu trong hốc đá, thợ mang xà beng đến phá đá. Từng tảng đá lớn được đưa ra cho đến khi thấy tổ ong mới dừng lại. Quá trình dỡ đá phải cẩn thận, tránh đá sập đè nát tổ ong.
Đồ nghề của thợ chỉ là ít hương, không có bảo hộ. "Khói hương sẽ xua đuổi đàn ong rời tổ, đồng thời không giết chết một con ong nào”, anh Đỗ Tấn Sỹ chia sẻ.
Một tổ ong có nhiều tầng mật nằm trong hốc đá. Ngày nhiều anh Sỹ kiếm được khoảng 7 tổ, thu về gần chục lít mật. Tuy nhiên, theo anh bắt ong ruồi rất vất vả do phải phá đá và xếp lại như lúc đầu, nếu không cẩn thận đá rơi đè gãy chân, tay.
Anh Đào Duy Linh cho hay, thời gian thích hợp để bắt ong là vào buổi sáng, trời mát mẻ. Loại ong ruồi kỵ nhất mùi mồ hôi và bia rượu, do đó phải kiêng những thứ này. Nếu không cả nghìn con ong sẽ đu bám vào người và đốt mình bất cứ lúc nào.
Anh Linh bị ong đốt ở mặt đau điếng, tuy nhiên đã quen với những lần bắt ong nên anh không mặc đồ bảo hộ. “Ong ruồi ít đốt, nếu có độc tố không mạnh, chỉ đau một lúc”, anh Linh nói.
Mỗi tổ ong ruồi cho khoảng 1-3 lít mật. Theo anh Linh, đây là loại mật tốt nhất trong các loại ong vì có nhiều dinh dưỡng.
Mật ong ruồi màu vàng tươi, vị thơm dịu nhẹ. Thợ bắt ong bán 500.000 đồng một lít.
Đắc Thành