Những ngày này, hàng chục hộ dân ở xã Tân Hóa (huyện Minh Hóa, Quảng Bình) đôn đáo ngược xuôi lo vật liệu, mượn nhân công để hoàn thành nhà bè cho gia đình.
Địa phương này được ví như “rốn lũ”, bốn bề núi đá, ở giữa là con sông Nan cuồn cuộn nước đầu nguồn đổ về, dâng cao nhanh chóng và rút chậm sau 5-7 ngày. Mùa mưa lũ ở đây thường kéo dài 2-3 tháng, nếu không chuẩn bị tốt, tính mạng và tài sản của người dân khó được đảm bảo.
Năm 2010, trận lụt lịch sử với mực nước cao 12-15 mét đã nhấn chìm hàng trăm ngôi nhà, cuốn trôi nhiều tài sản, khiến số hộ nghèo của Tân Hóa tăng trên 80%. Từ đó, người dân có sáng kiến làm nhà bè nổi khi lũ về.
Nhà bè thường có diện tích 15-20 m2, khung gỗ, bên ngoài thưng tôn hoặc gỗ. Quan trọng nhất là bên dưới sàn nhà lắp hệ thống thùng phuy sắt hoặc nhựa giúp nhà nổi lên khi nước lũ về.
Hai đầu hồi nhà cố định thòng lọng vào hai trụ cây cao 6-8 mét để nhà không trôi đi khi nước dâng lên. “Nước lũ ở Tân Hóa lên cao, rút chậm nhưng không chảy xiết nên sử dụng nhà bè rất an toàn”, anh Trần Hữu Hùng nói.
Nhiều ngày nay, anh Hùng và con trai hối hả lao động để hoàn thành ngôi nhà. Khắp các thôn trong xã Tân Hóa nhộn nhịp tiếng cưa đục.
Nhà bè của anh Hùng thiết kế cho 8 người ở và còn chứa thêm xe máy, tủ lạnh và thực phẩm. Năm 2013, lũ dâng lên quá đầu người, cả gia đình tránh lụt trên bè mảng ghép từ nhiều thanh gỗ. Tuy vậy, bè mảng không che được mưa nên cả gia đình và tài sản đều bị mưa ướt.
Chỉ vào những phuy sắt gắn dưới sàn nhà, ông Trương Văn Thịnh cho hay: “Khi nước lụt tràn về, cả nhà sống trong bè và vẫn sinh hoạt như ngày thường”. Nhà bè của ông Thịnh gắn 36 thùng phuy, rộng gần 17 m2, đủ sức chứa 6 người cùng xe máy và nông sản. Nước lên đến đâu nhà nổi đến đấy, tài sản được cất giữ đảm bảo.
Cạnh đó, ông Đinh Tiến Hùng cùng hai con trai tất bật cưa xẻ đòn tay cho ngôi nhà. Ông Hùng cho hay nhà bè do người dân tự làm, “nhà ai thiếu người thì nhờ chú bác hoặc hàng xóm sang giúp. Làm nhà bè không cần tay nghề vì không quá khó khăn, phức tạp. Chỉ cần khung nhà làm bằng gỗ tốt, chống chịu được với nước đục”.
Ông Hùng đánh giá ngôi nhà 30 triệu đồng mà ông và con trai đang hoàn tất rất an toàn, hiệu quả và tiện lợi. “Nếu bảo quản tốt thì tuổi thọ lên đến trên 20 năm. Hàng năm chỉ cần thay ốc vít và thùng phuy nào bị rỉ sét”, ông Hùng nói.
Theo ông Cao Quý Ninh, Phó chủ tịch xã Tân Hóa, toàn xã có 170 nhà bè kiên cố, thưng che gọn gàng. “Đưa nhà bè vào sử dụng từ 2010 đến nay, chưa có trường hợp tai nạn nào xảy ra. Người dân cũng an tâm hơn mỗi khi mùa lụt đến”, ông Ninh thông tin.
Tân Hóa có đến 98% dân sống bằng nông nghiệp, trồng ngô lúa và chăn thả gia súc. “Người dân rất cần nhà nước hỗ trợ thùng thuy, vốn chiếm gần một nửa giá trị ngôi nhà. Xã vẫn còn nhiều hộ dân chưa có nhà bè, dù họ rất có nhu cầu”, ông Ninh bộc bạch.
Hoàng Táo