Đôi chân bó nhỏ xíu, niềm tự hào một thời của phụ nữ Trung Quốc, hiện lên chân thực trong bộ ảnh tư liệu của nhiếp ảnh gia Hong Kong Jo Farrell. Tục bó chân được áp dụng với phụ nữ Trung Quốc suốt nhiều triều đại phong kiến nhưng nay đã bị bãi bỏ.
Trong ảnh, Farrell chụp một bàn chân bị bó gập của bà Su Xi Rong, 75 tuổi.
Hầu như tất cả 50 phụ nữ xuất hiện trong ảnh của Farrell sống ở tỉnh Sơn Đông hoặc Vân Nam. Cuốn sách ảnh của Farrell là cái nhìn cận cảnh có một không hai những "gót sen" cuối cùng còn sót lại ở Trung Quốc. Ảnh không tập trung vào sự dã man, kỳ quái mà đi vào chân giá trị của những phụ nữ giờ đã lên chức cụ, bà. Họ từng sống cuộc đời vất vả và nhiều người có tới 9 đến 10 đứa con. Giờ, những phụ nữ này đi tập tễnh trên "gót sen" nhỏ xíu trong đôi giày dài 10 cm.
Đôi chân tí hon trong ảnh là của bà Yang Jinge, 87 tuổi. Các ngón chân bị gập vào lòng bàn chân, còn ngón cái bị bẻ sang một bên.
Mẹ hoặc bà sẽ bó chân con gái hoặc cháu gái khi đứa trẻ từ 2 đến 5 tuổi. Quá trình này được bắt đầu trước khi khung xương chân của trẻ có cơ hội phát triển.
Trong ảnh là đôi giày tí hon đan bằng rơm của bà Su Xi Rong.
Việc bó chân thường được thực hiện vào mùa đông bởi khi đó bàn chân sẽ bị tê lạnh, và nhờ vậy, trẻ sẽ bớt cảm giác đau đớn.
Đôi chân có hình thù khác lạ của bà Zhang Yun Ying, 77 tuổi, dưới ống kính của nhiếp ảnh gia Farrell.
Đầu tiên, chân sẽ được ngâm trong nước lá thảo dược và máu động vật ấm để ngăn ngừa bị hoại tử. Sau đó, móng chân sẽ bị cắt càng sâu càng tốt.
Những dải băng bằng lụa hoặc cotton dài khoảng 3 m và rộng 5 cm được chuẩn bị sẵn. Chúng cũng được ngâm vào hỗn hợp thảo dược và máu động vật.
Bà Zhao Hua Hong, 84 tuổi, và "gót sen" một thời là niềm tự hào của mình.
Từng bàn chân sẽ bị bẻ gãy và cuốn gọn vào trong những dải băng ướt này, nén thật chặt đến kiệt nước, kéo giật mạnh về phía gót chân.
Đôi khi người ta còn tạo ra những vết cắt sâu ở lòng bàn chân để công việc này được dễ dàng. Đôi chân được bó nhỏ sao cho đi vừa đôi giày dài 10 cm.
Việc bó chân từng thịnh hành trong giới nữ thuộc mọi tầng lớp của xã hội Trung Quốc và dần trở thành một tập tục. Nhiều người bó chân vì muốn kiếm tấm chồng và trở nên hấp dẫn hơn.
Ảnh chụp đôi chân bó của bà Zhang Xiu Ling, 80 tuổi.
Bình Minh (Ảnh: Jo Farrell)